Będąc przywidzszczaninem przez ponad 30 lat wypadałoby coś napomknąć o tej bądź co bądź niesamowitej miejscowości. Więc zarzucę choć namiastkę informacji.
Przywidz
Wieś gminna położona nad Jeziorem Przywidzkim, przy drodze nr 221. Historia miejscowości sięga wczesnego średniowiecza, o czym świadczy gród słowiański nad jeziorem. W roku 1294 książę pomorski Mestwin II podarował tutejsze dobra klasztorowi cystersów z Eldeny. Po ok. 50 latach osada została sprzedana Krzyżakom i nazwano ją Mariensee. Przywidz w późniejszych latach był w posiadaniu wielu właścicieli. Za panowania Augusta III we wsi organizowano cztery jarmarki rocznie.
W latach międzywojennych Przywidz stał się miejscowością letniskową, głównie dla mieszkańców Danziga. Nazywano go "Powietrznym Kurortem" lub "Małym Sopotem". Nad jeziorem wybudowano schronisko dla młodzieży i harcerzy oraz "Dom Ludowy" z czterema salami. We wsi była stacja pocztowa, kościół ewangelicki i drugi - katolicki, młyn wodny, gorzelnia, krochmalnia i cegielnia. Ponadto funkcjonowała karczma i kawiarnia.
Warto zobaczyć
- Jezioro Przywidzkie o pow. 136 ha, dł. 4,6 km, II klasa czystości, tu znajduje się jedyne kąpielisko w gminie, a przy północnym brzegu rosną dwie zrośnięte lipy drobnolistne - pomnik przyrody
- Rezerwat "Wyspa na Jeziorze Przywidzkim" - chroni ok. 200 - letni las bukowo-dębowy
- Ścieżka edukacyjna Nadleśnictwa Kolbudy wzdłuż zachodniego brzegu Jeziora Przywidzkiego
- Wczesnośredniowieczne grodzisko z dobrze zachowanym wałem ochronnym nad Jeziorem Przywidzkim
- Kościół p. w. Franciszka Ksawerego z 1904 r. - obecnie kaplica cmentarna. Wewnątrz piękne organy
- Neogotycki kościół p. w. Matki Boskiej Różańcowej z 1909 r. wybudowany dla ewangelików. Po wojnie oddany do dyspozycji parafii katolickiej. W 1998 kościół podpalono. Zniszczeniu uległy zabytkowe organy oraz niemal cały unikatowy drewniany mechanizm zegarowy
- Drewniany budynek przedwojennego schroniska młodzieżowego usytuowany nad jeziorem,
Trochę historii
Kościół parafialny pw. św. Franciszka Ksawerego w Przywidzu z 1904 roku (zabytek) - nie jest wpisany w rejestr zabytków.
W XVI wieku istniał w Przywidzu drewniany kościół rzymsko-katolicki, który stał w miejscu istniejącego obecnie cmentarza. Po wprowadzeniu na te ziemie protestantyzmu zbudowano zbór, który na początku XVIII w przeszedł w ręce katolików, gdy ówczesna dziedziczka Barbara Lindówna przyjęła katolicyzm. Biskup Szembek wizytujący kościół na Pomorzu w 1701 roku konsekrował kościół i nadał mu tytuł Św. Franciszka Ksawerego, w 1722 r. obok starego kościoła wybudowano nowy murowany (ryglowy), po czym stary rozebrano.
Kościół parafialny pw. św. Franciszka Ksawerego w Przywidzu z 1904 roku (zabytek) - nie jest wpisany w rejestr zabytków.
Natomiast drugi kościół proparafialny pw. M.B. Królowej Różańca Świętego z roku 1909 - został wpisany w rejestr zabytków 18 lipca 1999r.
źródło: miasteria.pl
Stare cmentarzyska w Gminie Przywidz
Cmentarzysko nr 1
Cmentarzysko to usytuowane jest na łagodnym stoku wzniesienia na wschód, od drogi z Przywidza do Katarynek. Na tym stanowisku natrafiono na relikty grobu skrzynkowego, z którego pochodzi gładzona czerwona popielnica ze stożkowatą pokrywą.
Cmentarzysko nr 2
Stanowisko to znajduje się częściowo na zalesionym wzniesieniu po zachodniej stronie drogi z Przywidza do Katarynek. Grób ten określono na wczesny i środkowy okres lateński. Poniżej tego cmentarzyska bliżej drogi do Przywidza znaleziono osełkę kamienną z okresu rzymskiego.
Cmentarzysko nr 3
Znajduje się na polu położonym przy szosie Danzig-Kościerzyna między szosą a rzeczką Wietcisą.
Cmentarzysko nr 4.
Znajduje się na terenie leśnym, na wzniesieniu po północnej stronie drogi polnej, prowadzącej z Piekła Dolnego w kierunku Piekła Górnego, około jednego kilometra po linii prostej od kościoła w Przywidzu.
Cmentarzysko nr 5.
W lesie na płaskowyżu położonym około 250 metrów od brzegu Jeziora Przywidzkiego naprzeciwko grodziska, znajduje się cmentarzysko, zajmuje szczyt rozległego wzniesienia, rozciąga się na długości 300 metrów i szerokości od 50-100 metrów. Liczy kilkanaście, w przeważającej mierze zniszczonych, kurhanów. Kurhany znajdują się częściowo na porębie i częściowo na młodniku świerkowym. Zbudowane są z kamieni w kształcie koła, pochodzące z okresu wczesnego średniowiecza, obejmujące obszar około 30 arów ziemi.
Cmentarzysko nr 6.
Cmentarzysko kurhanowe z wczesnej epoki żelaza, znajdujące się na wzniesieniu leśnym po północnej stronie drogi polnej prowadzącej z Piekła Dolnego w kierunku Gromadzina - kultura wschodnio pomorska.
źródło: miasteria.pl
ko__ci_____przywidz.jpg Kościół ewangelicki z 1909 r. Zabytek
Plik ściągnięto 25271 raz(y) 49,33 KB
ksawery.JPG kościół p/w Franciszka Ksawerego, obecnie kaplica cmentarna, nie wpisany w rejestr zabytków
Plik ściągnięto 25271 raz(y) 99,14 KB
cmentarz.jpg cmentarze na terenie Przywidza
Plik ściągnięto 25271 raz(y) 102,77 KB
gr__b.jpg groby
Plik ściągnięto 25271 raz(y) 102,38 KB
_________________ "Nigdy nie wdawaj się w dyskusje z idiotą,bo najpierw sprowadzi Cię do swojego poziomu, a potem pokona doświadczeniem"
Tak to o to chodzi. Dzięki. A przy okazji czy ktoś się zetknął z monografią Mariensee autorstwa ks. Johannesa Aeltermanna, Mariensee im Kreise Danziger Hoehe? Pilnie poszukuję
Tak, zetknąłem się. Ponieważ piszę właśnie książkę poświęconą księdzu Aeltermannowi, staram się zbierać materiały także o naukowej i popularnonaukowej działalności Aeltermanna. Poza historią Przywidza badał np. nazwiska rodowe (w 1939 r., dwa dni przed aresztowaniem, wysłał rękopis pracy do E. Keysera...).
Mam zrobione zdjęcia cyfrowe publikacji księdza o Przywidzu. Podaj adres e-mail, prześlę je w kilku porcjach (jakość pozwoli na odczytanie tekstu).
Może chodzi o wydaną w 2002 roku książkę Edwina F. Kozłowskiego, Przywidz i okolice, gmina na krańcach północnych Kociewia.
Czy na pewno Przywidz to "gmina na krańcach Kociewia"???
Od 4 czy 5 lat włodarze gminny Przywidz kreują gminę Przywidz jako Kaszuby; i to chyba ze względów finansowych (ściąganie turystów); ja wychowałem się w Przywidzu, mieszkałem tam ponad 35 lat; i zawsze gmina Przywidz była traktowana jako Kociewie; tak mi też rodzice wpoili że jesteśmy Kociewiakami.
Więc jak to jest???
Sprawa nieprzyjemnie pachnie już od dłuższego czasu; jak pani była Wójt która zamieszkuje w Przywidzu od 7 lat może stwierdzić że jesteśmy gminą kaszubską a nie kociewską, bo na "kaszubach da się zarobić", na kociewiu (mniej popularne) dużo, dużo mniej...
Jakieś sugestie???
_________________ "Nigdy nie wdawaj się w dyskusje z idiotą,bo najpierw sprowadzi Cię do swojego poziomu, a potem pokona doświadczeniem"
bartimon
Dołączył: 11 Maj 2010 Posty: 8 Skąd: Skowarcz
Wysłany: 2013-08-10, 12:17 Kaszuby? Kociewie?
naziir napisał/a:
ezet napisał/a:
Może chodzi o wydaną w 2002 roku książkę Edwina F. Kozłowskiego, Przywidz i okolice, gmina na krańcach północnych Kociewia.
Czy na pewno Przywidz to "gmina na krańcach Kociewia"???
Od 4 czy 5 lat włodarze gminny Przywidz kreują gminę Przywidz jako Kaszuby; i to chyba ze względów finansowych (ściąganie turystów); ja wychowałem się w Przywidzu, mieszkałem tam ponad 35 lat; i zawsze gmina Przywidz była traktowana jako Kociewie; tak mi też rodzice wpoili że jesteśmy Kociewiakami.
Więc jak to jest???
Sprawa nieprzyjemnie pachnie już od dłuższego czasu; jak pani była Wójt która zamieszkuje w Przywidzu od 7 lat może stwierdzić że jesteśmy gminą kaszubską a nie kociewską, bo na "kaszubach da się zarobić", na kociewiu (mniej popularne) dużo, dużo mniej...
Jakieś sugestie???
Witam wszystkich forumowiczów. Zainteresował mnie temat przynależności Przywidza. Jest on ciekawy, ponieważ ja zawsze spotykam się z twierdzeniem, że Przywidz to już Kaszuby. Co więcej, korzenie mojej rodziny sięgają Trzepowa, a ta w 100% czuje się kaszubską, posługuje się kaszubskim na co dzień i jak każdy typowy Kaszuba, nie lubi Kociewia. ;) Ja nie wnikam w to, kto kogo lubi, a kogo nie, ale kiedyś miałem styczność z publikacją dotyczącą historycznych granic Kaszub, tych przedwojennych, a tam wyraźnie Przywidz i okolice zaliczano do Kaszub. Prawdopodobnie po wojnie, kiedy autochtoni niemieccy wyjechali w ich miejsce napłynęli Kociewiacy, którzy mieli po prostu najbliżej. Nie wiem jak to konkretnie wygląda w tych rejonach, jednak myślę, że nie tylko finanse grają tutaj rolę. Po prostu Przywidz ma wiele wspólnego z Kaszubami, nie wspominając o nazwiskach. Moja prababcia pochodząca z tych okolic miała na nazwisko Kreft. Nazwisko popularne wśród Kaszubów. ;)
Może częściową odpowiedź znajdziesz w mojej monografii gminy Przywidz. Co do Kreftów to dość liczna kaszubska rodzina. I ja mam ich w familii. Proponuję skontaktować się z szefem kolbudzkiego Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Jerzym Kreftą, który ma bogatą wiedzę nt. Kreftów.
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach Nie możesz załączać plików na tym forum Możesz ściągać załączniki na tym forum